Zawód tłumacza przysięgłego podlega regulacjom prawnym. Aby otrzymać status tłumacza przysięgłego należy zdać egzamin organizowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Poniżej wyjaśnimy zasady przystąpienia oraz czynniki wpływające na wynik egzaminu.
Krok 1 – opanować język
Najlepiej, by tłumacz znał język obcy na poziomie C2. Jest to najwyższy poziom w 6-stopniowej skali CEFR. Wyznacznikami tego szczebla wg Rady Europy są umiejętności:
- Rozumienia prawie wszystkich treści w danym języku,
- Streszczenia otrzymanych informacji,
- Płynnego wypowiadania się,
- rozróżniania odcieni znaczeniowych,
- Tworzenia rozbudowanych wypowiedzi.
Oprócz spełnienia powyższych kryteriów, kandydat na tłumacza przysięgłego musi posiadać znajomość terminologii medycznej, urzędniczej, prawniczej czy technicznej. Całość wskazanych powyżej umiejętności pozwoli na komfortowe przystąpienie do egzaminu.
Krok 2 – złożyć wniosek o termin egzaminu
Posiadając wskazane wyżej umiejętności należy wysłać do Ministerstwa Sprawiedliwości wniosek o wyznaczenie terminu egzaminu na tłumacza przysięgłego. Wniosek można uzyskać tutaj. Po wypełnieniu należy go wysłać na adres:
Ministerstwo Sprawiedliwości
Departament Zawodów Prawniczych
Wydział Tłumaczy Przysięgłych
Al. Ujazdowskie 11
00-950 Warszawa
skr. poczt. 33
Egzamin odbędzie się najpóźniej rok od daty złożenia wniosku o wyznaczenie terminu. Informację tą osoba zainteresowana otrzyma najpóźniej 21 dni przed egzaminem. Ministerstwo podaje, że wpływ na termin będzie miała ilość wniosków o egzamin z danego języka. W przypadku angielskiego można liczyć na kilka terminów rocznie. Z kolei egzaminy z języków niszowych odbywają się zazwyczaj raz w roku.
Krok 3 – zapłacić
Koszt przystąpienia do egzaminu to 800 zł. Kwotę tę należy przelać na rachunek:
Ministerstwo Sprawiedliwości
Biuro Dyrektora Generalnego
00-950 Warszawa, Al. Ujazdowskie 11
NBP O/O Warszawa
77 1010 1010 0400 1922 3100 0000
z tytułem „za egzamin na tłumacza przysięgłego”.
Krok 4 – przygotować się
Koszt przystąpienia do egzaminu to 800 zł. Kwotę tę należy przelać na rachunek:
Ministerstwo Sprawiedliwości
Biuro Dyrektora Generalnego
00-950 Warszawa, Al. Ujazdowskie 11
NBP O/O Warszawa
77 1010 1010 0400 1922 3100 0000
z tytułem „za egzamin na tłumacza przysięgłego”.
Krok 5 – przystąpić do egzaminu
Egzamin zdawany jest przed Państwową Komisją Egzaminacyjną. Powołuje ją minister sprawiedliwości. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do przeprowadzania egzaminu na tłumacza przysięgłego nie precyzuje miejsca, w którym odbędzie się egzamin. Tradycyjnie odbywa się on w Warszawie.
Egzamin na tłumacza przysięgłego jest rygorystycznie oceniany. Ocenę pozytywną uzyskuje zazwyczaj jeden na czterech kandydatów. Wynika to z odpowiedzialności spoczywającej na tłumaczu przysięgłym. Błąd w jego pracy może mieć daleko posunięte skutki dla klienta. Z tego właśnie względu egzamin „odsiewa” osoby, których nie cechują właściwa skrupulatność i wybitna znajomość języka.
Część pisemna
W jej ramach kandydat tłumaczy 4 obszerne teksty – 2 z j. obcego na polski, 2 w drugą stronę. Połowa tekstów obowiązkowo dotyczy tematyki prawniczej. Egzaminowany ma 4 godziny na ich przetłumaczenie.
W tej części uzyskać można 200 punktów, progiem oceny pozytywnej jest 150 punktów. Ocena dzieli się na dwie składowe:
- Część tłumaczeniową – 150 punktów uzyskać można za poprawność formalną i terminologiczną.
- Część językową – 50 punktów przyznawanych jest za stylistykę przekładu.
Podczas egzaminu przyszli tłumacze mają prawo do korzystania z prywatnych słowników i własnoręcznie przygotowanych glosariuszy. Te ostatnie podlegają sprawdzeniu przez komisję. Jeśli zawierają treści wykraczające ponad objaśnienia terminów (np. całe fragmenty ustaw), zostaną skonfiskowane.
Treść samego glosariusza nie powinna pokrywać się z zawartością słowników. W tych pierwszych najlepiej zamieścić słowa i wyrażenia, których brakuje w słownikach. Przepisy nie precyzują maksymalnej objętości takiego dokumentu.
Pod rygorem unieważnienia pracy pisemnej nie wolno podpisywać imieniem i nazwiskiem. Zamiast tego jest ona kodowana przez komisję. W ten sposób zapewniana jest bezstronność egzaminatorów.
Kolejnym zaleceniem jest pisanie czarnym piórem lub długopisem. Na etapie sprawdzania prace są skanowane, zaś skanery najlepiej radzą sobie właśnie z tym kolorem. Niemniej inny kolor atramentu nie jest podstawą do dyskwalifikacji pracy.
Część ustna
Dzieli się ona na dwa elementy. Pierwszym jest tłumaczenie a vista. Polega ono na dwuminutowym zapoznaniu się z tekstem pisanym. Po tym czasie egzaminowany dokona przekładu ustnego przed komisją.
Drugim etapem jest tłumaczenie konsekutywne. Egzaminowany będzie na bieżąco tłumaczył ustnie tekst czytany przez członka komisji. W ocenie uwzględnione zostaną:
- Płynność,
- Intonacja,
- Wymowa,
- Dykcja.
W tej części także można uzyskać 200 punktów, a zaliczenie przyznawane jest od progu 150 punktów.
Krok 5 – złożyć ślubowanie
Zdanie egzaminu uprawnia do złożenia ślubowania zawodowego. By je złożyć, należy wystąpić do Ministerstwa Sprawiedliwości z wnioskiem o wpis na listę tłumaczy przysięgłych. Jego wzór można pobrać stąd. Do wniosku należy załączyć dokumenty poświadczające spełnienie wymogów dla tłumaczy przysięgłych. Wymogami tymi są:
- Wykształcenie wyższe (poświadczane dyplomem ukończenia studiów magisterskich),
- Niekaralność (stosowne zaświadczenie można uzyskać w Punktach Informacyjnych Krajowego Rejestru Karnego),
- Pełna zdolność do czynności prawnych (na podstawie własnego pisemnego oświadczenia),
- Coś co wydaje się oczywiste, ale Ministerstwo to ujmuje w wymogach: znajomość języka polskiego (zdanie egzaminu na tłumacza jest uważane za spełnienie tego kryterium),
- Obywatelstwo polskie, kraju Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Europejskiego Obszaru Wolnego Handlu, Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej (poświadczane dokumentem tożsamości, np. paszportem czy dowodem osobistym),
Po złożonym ślubowaniu można rozpocząć działalność jako tłumacz przysięgły.
Najnowsze komentarze